Związkowy jubileusz
8 maja br. Zarząd Oddziału Związku Inwalidów Wojennych RP i Zarząd Koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Dębnie zorganizowali wspólne obchody 100. rocznicy powstania Związku Inwalidów Wojennych w Polsce, połączone z 74. rocznicą zakończenia II wojny światowej w Europie.
Zaproszenie organizatorów przyjęli: Grzegorz Kulbicki, burmistrz Dębna, Marcin Krzysiak, przewodniczący Rady Miejskiej, Zofia Sadowska, prezes Zarządu Koła Związku Sybiraków w Dębnie.
Uroczystość rozpoczęto na cmentarzu komunalnym przy ulicy Kościuszki gdzie przedstawiciele władz samorządowych, kombatantów, Sybiraków, oraz dzieci z Przedszkola nr 2 i uczniowie z miejscowych szkół podstawowych złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze na symbolicznej Mogile Nieznanego Żołnierza, którą poświecono i odsłonięto dwadzieścia pięć lat wcześniej (9 maja 1994 r.) W ten sposób uczczono pamięć żołnierzy polskich poległych na różnych frontach II wojny światowej. Do zebranych słowo okolicznościowe wygłosił burmistrz Grzegorz Kulbicki oraz Adam Kaczmarczyk, współorganizator i prowadzący jubileuszowe uroczystości.
Kolejnym punktem obchodów było spotkanie w Dębnowskim Ośrodku Kultury, gdzie gospodarzem dalszej części uroczystości był Zdzisław Pyra, prezes Zarządu Oddziału Związku Inwalidów Wojennych RP w Dębnie.
Zebrani wysłuchali historii dębnowskich inwalidów wojennych oraz na podstawie prezentowanych zdjęć zapoznali się z różnymi formami działalności związków kombatanckich w gminie Dębno.
Burmistrz Grzegorz Kulbicki oraz przewodniczący Marcin Krzysiak w okolicznościowych listach gratulacyjnych wyrazili swoje podziękowania oraz gratulacje za dotychczasową działalność na rzecz kombatantów i inwalidów wojennych, które złożyli na ręce Marii Mazur, prezesa Zarządu Koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz i Zdzisława Pyry prezesa Zarządu Oddziału Związku Inwalidów Wojennych RP.
Związek Inwalidów Wojennych, który powstał w kwietniu 1919 roku jest najstarszą polską organizacją kombatancką, a także jednym z trzech najdłużej istniejących ogólnokrajowych stowarzyszeń społecznych. Należy też do pięciu najstarszych na świecie organizacji grupujących weteranów wojen. Zrzeszał inwalidów wojennych i wojskowych, którzy byli ranni, kontuzjowani lub zostali dotknięci schorzeniami, walcząc na wszystkich frontach I wojny światowej, w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 oraz wdowy i sieroty po inwalidach, zmarłych członkach związku.
1925 roku stał się członkiem założycielem Międzynarodowej Organizacji Inwalidów Wojennych oraz Światowej Federacji Kombatantów Alianckich. W okresie okupacji hitlerowskiej działał w konspiracji wspomagając struktury podziemnego państwa polskiego. W roku 1944 był pierwszą organizacją społeczną reaktywowaną z woli członków. Po zakończeniu II wojny światowej szeregi związkowe zasilili zdemobilizowani żołnierze - inwalidzi walczący na wielu frontach tej wojny oraz uczestnicy ruchu oporu w kraju i za granicą, Zlikwidowany w 1950 roku decyzją najwyższych władz politycznych został ponownie przywrócony do działalności na wniosek członków w 1956 roku. Od 1990 roku jest aktywnym członkiem Światowej Federacji eteranów. Związek dba o dobro i godne życie wszystkich inwalidów wojennych i wojskowych, reprezentuje ich interesy wobec władz, kontynuuje i pielęgnuje tradycje patriotyczne. Od początku powstania upowszechnia w społeczeństwie wiedzę na temat walk niepodległościowych i poniesionych w niej ofiarach i przez okres swej działalności jest wierny statutowej dewizie : BÓG, HONOR, OJCZYZNA utrwalonej na związkowych sztandarach. swoich działaniach kieruje się zasadą neutralności politycznej i światopoglądowej.
Historia dębnowskiej organizacji skupiającej inwalidów wojennych sięga 1949 roku, kiedy to z połączenia kół związkowych w Dębnie i Myśliborzu powstało koło powiatowe Związku Inwalidów Wojennych w Dębnie. Ten fakt potwierdza zachowana legitymacja z 1950 r. wydana na nazwisko Jana Bojkowicza. Inne dokumenty z tamtego okresu nie istnieją. Rozwiązane w 1950 roku powróciło do istnienia siedem lat później dzięki staraniom grupy inicjatywnej, którą tworzyli : Jerzy Pezowicz, Józef Bobowski i Czesław Kozyrski. W okresie minionych ponad sześćdziesięciu lat działalności funkcję prezesów dębnowskiej organizacji Związku Inwalidów Wojennych pełnili: wyżej wymienieni oraz Edward Sebastian, Józef Biliński, Władysław Pyra, Kazimierz Kamiński, Jan Bojkowicz, Henryk Bondini. Od 2013 roku funkcję prezesa sprawuje Zdzisław Pyra, syn Władysława. Na kartach kroniki związkowej zapisano wiele informacji na temat różnych form działalności członków stowarzyszenia. Sądzę, że w kolejnym wydaniu Merkuriusza Dębnowskiego należy tę historię przypomnieć w odrębnym artykule.
Adam Kaczmarczyk